Kendinden Renkli, Boyasız Parça Üretim Teknolojisi Ford Otosan’da!

Transit
Murat Senir

Murat Senir Genel Müdür Yardımcısı - Satınalma

Kendinden renkli, boyasız plastik parça üretim teknolojisini, ön tampon üretimi için devreye aldık ve Avrupa’da bu teknolojiyi kullanan ilk araç üreticisi olduk!

Öncelikle bu teknolojinin nasıl bir ihtiyaçla ortaya çıktığına ve neye hizmet edeceğine değinmek istiyorum. Bildiğiniz üzere artık araçların estetiği de müşterilerimizin gözünde en az güvenlikleri, teknolojileri ve performansları kadar belirleyici bir konumda. Bu doğrultuda uygulamakta olduğumuz başta tampon olmak üzere dış plastik parçaların gövde renginde boyanması önceden devreye aldığımız bir çözümdü.

Ancak bu çözüm boyalı parça miktarının artışı, boyahane kapasitesinde oluşan yoğunluk, ek elleçleme ve paketleme, ara stok alanlarının arttırılması gibi pek çok sorunu da beraberinde getirmişti. Bunlara ek olarak parçaların boyama sürecindeki temizlik, astar, boya ve vernik proseslerinde kullanılan kimyasalların çevre üzerindeki etkileri de hassasiyetlerimizle örtüşmüyordu. Uzaktan üretim ve ikmal sürecinin plastik parça üretimi, boyama, ara montaj ve lojistik aşamalarında oluşturduğu karmaşa ve maliyet yönetilmesi gereken önemli konulardı.

Ortak Kültürümüz Dinamik Denge’nin hizmet ruhu ve müşteri merkezlilik prensibi doğrultusunda müşterilerimizin beklentisini yukarıda belirttiğimiz kısıt ve riskleri ortadan kaldıracak şekilde belirleyeceğimiz alternatif bir üretim yöntemi oluşturmamız gerekiyordu. Bu bağlamda daha sürdürülebilir ve daha yalın teknikler üzerine yaptığımız araştırmalar neticesinde hammadde, kalıp çeliği, sıcak yolluk ve üretim teknolojilerimizi geliştirerek nihai müşteri beklentilerimizi karşılayacak estetik ve fonksiyonel özelliklere sahip parçalar üretebileceğimiz kanaatine vardık.

Çözüm bulma çalışmaları süresince iş ortaklarımız ile bir araya gelerek 1 yıl gibi kısa bir sürede yeni yaptırdığımız plastik enjeksiyon kalıbından, boya proseslerine ihtiyaç duymadan, beyaz renkli araçlarımızda kullanılacak kendinden renkli tamponun deneme imalatını Aralık 2019’da gerçekleştirdik.

Bu teknolojiyle V363 maliyet ve müşteri beklentisine yönelik sürdürülebilir bir çözüme ulaştık. Ön tampon üretimindeki tüm boya proseslerinin ortadan kalkması ve kimyasal kullanımının sonlanmasıyla şirketimiz hem maliyet hem de operasyon açısından önemli bir kazanç sağladı.

Çoğumuzun başına gelen, aracımızı kaldırıma sürtünce tampon çizilmesi sonucu kalkan boyanın altındaki farklı renk astar ya da plastik, canımızı sıkan bir problem olmaktan çıkacak ve üstelik başımıza böyle bir durum geldiğinde tamire gerek kalmayacak. Çünkü çizilince çıkan alt katman da gövde ile aynı renk olacak.

V36X Tampon Kalıpları ile plastik görsel parçalarda sıkça yaşanan pek çok farklı görsel sorunu da kalıba entegre çalışan ve enjeksiyon prosesi sırasında çözen bir sistemi de böylelikle ilk kez uygulamaya almış olduk.

Kalıp içine sıcak eriyik olarak gönderilen plastik malzeme farklı uzunluklardaki yolluklardan kalıp içine farklı zamanlarda basılarak en uygun şekilde kalıbın dolması sağlanmaya çalışılır. Fakat kalıp içine sıcak ve çok yüksek basınç ile giren malzeme donmaya başladıkça halen sıcak ve basınçlı olarak dolmaya diğer bir yolluktan devam eden malzeme ile çarpışarak çeşitli izler, çöküntüler veya çarpılmalar oluştururlar. Bu sorunların temel nedeni geleneksel kalıplardaki hidrolik sistem ile tahrik edilen yolluk sistemleridir. V36X ile bu yollukların açma kapama prosesini elektrikli, yani “servo” sistem ile yapılabilir hale getirdik. Böylece daha önce sadece açık-kapalı çalışan yolluklar kalıp içindeki basınca göre açık-kapalı dışında kısmi açık konumlarda da çalışmaya başladı.

Kalıp içindeki basınç ve sıcaklık sensörleri ile sürekli ölçüm yaparak proses içindeki kontrol edilemeyen –Ford tabiri ile– “noise factor”lerin yarattığı etkiye göre kalıp proses içinde gerekli ayarları yaparak parçayı olması gereken basınç ile doldurmaya çalışmaktadır; eğer bu yeterli oranda sağlanamazsa parça işaretlenmektedir.

Kısacası Transit tampon kalıplarımız artık akıllı oldu; ne yaptığını sürekli ölçebiliyor, buna göre yolluklar üzerinden otomatik olarak ayar yapabiliyor ve istenen şartlar sağlanmadığında parçayı reddediyor.

Hem müşterilerimiz, hem şirketimiz hem de çevremiz için toplam faydaya hizmet eden bu çözümde emeği geçen, katkıda bulunan ve destekleriyle yanımızda olan çalışma arkadaşlarımızın yanı sıra dikkatli ve disiplinli çalışmaları, özverileri, sorumlu ve iş birlikçi yaklaşımları için plastik hammadde tedarikçimiz Basell, kalıp üreticimiz Bohemia, kalıp çeliği üreticimiz FINKL, sıcak yolluk sistemleri HRS ve tampon üreticimiz Magna’ya bir kez daha teşekkür ediyoruz.

Kendinden renkli, boyasız tamponun nominal buck üzerinde görünüşü

Kendinden renkli, boyasız tamponun araç üzerinde görünüşü

Kendinden renkli, boyasız tampon kalıbı

Ford Kalıpları’nda hidrolik valflerde oluşan basınç dalgalanması, kırmızı çizgide gösterildiği durumdan ilk defa kullanılan servo valfler ile yeşil çizgideki duruma getirildi

Ford Kalıpları’nda ilk defa kullanılan Servo Sıcak Yolluk Sistemi