Kuş Gözlemi İçin Antalya’ya Doğru

Ford blog slider görselleri

Kuş gözlemi başka bir tutku, kuşseverler iyi bilir bunu… Bilmediğimiz, görmediğimiz ve tanımadığımız o kadar çok kuş türü var ki bakarken biz de şaşırıyoruz. Nereden geldik kuş gözlemi konusuna diyecek olursanız; Emin Yoğurtcuoğlu, Berk Armağan ve Burak Gezer aldılar Ford Ranger’ı, düştüler Antalya yollarına… Hayır, sadece kuş türlerini gözlemlemek için değil! 2-9 Nisan’da gerçekleşen Acupofbird projesine özel telli turna, flamingo ve balık baykuşu türlerinin çizimi için. Bakalım neler gözlemlemişler, neler çizmişler, Ford Ranger’la nasıl anılar biriktirmişler?

Hassas Telli Turna

Telli Turna, flamingo ve balık baykuşu… Acupofbird farkındalık projemizde Türkiye’nin her yerinde bulunacak 300 türün çizimlerine başlamak için bu 3 bayrak türü seçtik. Telli turnalar günümüzde Anadolu’da üremez, sadece göç döneminde burayı kullanırlar. Sayıları çok azaldı ancak Anadolu halkının ve hatta şehirde yaşayanlarımızın şarkılarda, türkülerde bile adını geçirerek ismini bildiği bir kuştur. Her ne kadar adına çok aşina olunsa da kuşun tipi ve şekli hakkında kimsenin bilgisi yok.

Büyük bir şans eseri, yola çıkmadan bir gün önce 35 civarı telli turna Ankara’nın güneyindeki Mogan Gölü’ne gelmiş. Göç sırasında dinlenmek ve beslenmek için o gece kaldıkları bilgisi elimize ulaştı. Benim bile Türkiye’de en son 2013’te gördüğüm bu kuş türü için rotamızı hemen Ankara’ya çevirdik ve ertesi gün uzun bir arayıştan sonra mutlu sona ulaştık. Göl kenarı bataklıkları ve tarlaları kullanan bu hassas kuşu ürkütmeden fotoğraflayabilmek ve yakından resmetmek için epey çaba sarf ettik.

Merak Edilen Flamingo

Flamingolar da turnalar gibi oldukça bilinen, adını sıkça duyduğumuz, ancak neye benzediğini ve neye flamingo dendiğini bilmediğimiz kuş türlerinden. Türkiye, Avrupa’ya göre Tuz Gölü ve Gediz Deltası’nda üreyen flamingo popülasyonlarının büyüklüğü ile bu tür için en önemli ülkelerden biri konumunda. Toplam sayıları on binleri geçiyor. Onları görmek çok da zor değil. Doğru yerde ve doğru zamanda bulunduğunuzda yüzlercesini bir arada izlemek mümkün.

Bu hedef doğrultusunda Tuz Gölü havzasında yer alan Konya iline bağlı Kulu Gölü’ne bir ziyarette bulunduk. Arazide göl üzerinde rastladığımız binlerce flamingonun yanı sıra, normal yaşam alanı Tropikal Afrika olan ve ülkemizde vagrant (rastlantısal konuk) statüsünde bulunan bir birey küçük flamingo görüp kayda geçirdik. Vakit darlığından ötürü, Berk Armağan sadece flamingo çizimini gerçekleştirebildi. (Her çizim 3-4 saat sürmekte.)

Nadir Görülen Balık Baykuşu

İç Anadolu bozkırlarında işimiz bittikten sonra alelacele Toroslar istikametine yöneldik. Hedeflerimizin başında Türkiye ve Avrupa’nın da içinde bulunduğu Batı Palearktik bölgesinin en nadir kuşu bulunuyordu. Balık baykuşu! 2010 ve 2011’de yaptığımız çalışmalarda Toroslar’ı baştan sona dolaşıp toplam 11 birey kaydedebildiğimiz bu nadir canlı, Toroslar’ın güney yamaçlarındaki yaşlı kızılçam ağaçlarının da bulunduğu derin nemli vadilerde yaşıyor.

Berk Armağan ve Burak Gezer ile gerekli izinleri alıp (Kuşun bulunduğu noktaları koruma altına aldırmıştık.) iki gece zaman geçirdik. İlk gecenin ilk saatlerinde göremesek de sabaha karşı saat 4’te bir erkek ve bir dişi birey beklediğimiz alana geldiler, çok kısa poz verip gittiler. Sabahında olası tünek yerleri ziyaret ettik ancak gündüz gözüyle göremedik. Buna rağmen, derin bir vadi içinde Berk’in çizdiği bardağın fotoğrafı, kuşun geceleyin konduğu dallardan birinde çekildi.

Göç Dönemi, Göç Kuşları

Devamında Cennet-Cehennem mağaraları ile Silifke’de yer alan, Türkiye’nin en önemli kuş alanlarından biri olan Göksu Deltası’nı ziyaret ettik. Cehennem Mağarası’nda çok güzel bir kaya sıvacı kuşu fotoğrafı denk gelmiş olsa da Göksu Deltası, pek umduğumuz verimi bize sağlamadı. Göç dönemi göç kuşlarını görmenin en iyi yolu; bu önemli kuş alanlarında yağmurun yağdığı günler arazi yapmaktır. Yarı yağmurlu yarı güneşli bir havada Akdeniz’i aşan birçok kuş, yağmur damlalarının uçmayı güçleştirmesi sebebi ile karaya kendilerini zor atarlar. Bu sayede yoğun bir şekilde kuş gördüğünüz bir ortam olur. Biz deltadayken beklediğimiz yağmur yağmadı, hatta havada tek bir buluta rastlamadık. Bu sayede çok yaygın olan birkaç tür görüp yolumuza devam ettik.

Ford Ranger Test Edildi, Onaylandı

Deltanın su basmış kumul alanları su çekildikten sonra kumun sertleşmesiyle otoban kıvamında bir düzlüğe sahip oluyor. Biz bunu bulduğumuz bir alanda Ranger Wildtrak’i birazcık test ettik. Aslında günlerdir bizimle olan bu aracın neler yapabileceğini az da olsa görmek istedik. Açıkçası nefesimiz kesildi. Videosunu yakında izleyebilirsiniz. Gecesinde tekrar bu bölgede yaşayan bir balık baykuşunun durumunu güncellemek için Akseki bölgesine çıktık. 2009’dan beri izlediğimiz bu birey, gene eşiyle birlikte yuvasını kurmuş ve sağlıklı görünüyordu.

Karşılaştığımız Manzara Bizi Üzdü

Son iki günde Antalya’da aynı amaç doğrultusunda göç kuşlarını aradık ancak hem hava şartları istediğimiz gibi gitmedi hem de Antalya sahillerinin maruz kaldığı korkunç talanla karşı karşıya kaldık. Her sene göç kuşlarının eksik olmadığı Manavgat Çayı’nın ağzındaki geniş düzlükler ve makilerin çoğu sürülüp karpuz tarlasına çevrilmiş, alanda bulunan göletlere de hafriyat ve moloz dökülmüş durumdaydı. Her sene biraz daha etki alanını genişlettikleri bu yıkımda bu sene, alanda kalan son birkaç düzlüğün de yok edildiğini ve sadece bir ufak sulak alanının kaldığını gördük. Bunu belgeleyip kayıt altına alarak Manavgat Belediyesi’ne ulaştırmış olsak da henüz bir dönüş gerçekleşmedi. Umarız ki Antalya-Alanya arasında kalan 3-5 kıyı habitatı da bu şekilde talan edilmez…

Toplam bir hafta süren yolcuğumuz neticesinde hedeflerimize ulaşmış, eksiklerimizi görmüş ve Acupofbird projesinin devamında nasıl taktiklerle çalışmamız gerektiğini anlamış durumdayız. Ford Türkiye’ye projemizin ilk etabında bize verdikleri destekten ötürü teşekkürlerimizi sunarız.

Ankara, Konya, Mersin ve Antalya Rotasında Gözlemlenen Kuş Türleri

Arazi amacı farklı olduğundan her kuşa bakılamadı, yani ekstrem bir kuş gözleminde her kuşu kayıt altına alma durumundan çok hedef türleri fotoğraflara ve çizme üzerine gidildi. O sebepten görülen tür sayısı normalde olandan daha az ve sadece önümüze çıkan kuşlar oldu. Bu kuşlar ise; akça cılıbıt, Akdeniz martısı, ak karınlı ebabil, ak kuyruksallayan, alaca ağaçkakan, alakarga, angıt, Arap bülbülü, atmaca, bahçe çintesi, bahri, balaban, balık baykuşu, bataklık çintesi, bataklık düdükçünü, bıyıklı baştankara, boğmaklı toygar, boz doğan, boz kaz, boz kuyrukkakan, boz ördek, bozkır toygarı, bülbül, büyük ak balıkçıl, büyük baştankara, büyük kamışçın, çamurcun, çamurçulluğu, çeltikçi, çıkrıkçın, çıtkuşu, çorak toygarı, dağ kuyruksallayanı, dövüşkenkuş, ebabil, erguvani balıkçıl, flamingo, gece balıkçılı, gri balıkçıl, gülen sumru, gümüş martı, halkalı küçük cılıbıt, ibibik, ince gagalı martı, ispinoz, kamışbülbülü, kara kızılbacak, karabaş martı, karabatak, kara gagalı sumru, kara karınlı kumkuşu, kara kulaklı kuyrukkakan, karatavuk, kaşıkgaga, kaya sıvacısı, kerkenez, kılıçgaga, kındıra kamışçını, kır incirkuşu, kır kırlangıcı, kızıl kırlangıç, kızıl kirazkuşu, kızıl kumkuşu, kızıl şahin, kızılbacak, kızkuşu, kukumav, kum kırlangıcı, kuyrukkakan, küçük ağaçkakan, küçük ak balıkçıl, küçük ak gerdanlı ötleğen, küçük batağan, küçük flamingo, küçük kerkenez, küçük karga, küçük kumkuşu, leş kargası, leylek, Macar ördeği, mahmuzlu kızkuşu, orman düdükçünü, ortanca ağaçkakan, öter ardıç, saka, sakar meke, saksağan, sarı kuyruksallayan, sarı bacaklı kumkuşu, saz delicesi, saz kamışçını, serçe, sığır balıkçılı, sığırcık, su kılavuzu, suna, su tavuğu, şahin, tarla çintesi, taşkuşu, telli turna, tepeli toygar, turaç, uzunbacak, yalıçapkını, yeşilbacak ve yeşilbaştı.

Güzel coğrafyamızda ne kadar çok keşfedilecek şey var değil mi? Kuş türleri bunlardan sadece bir tanesi. Şimdi yeni duraklarda tekrar görüşmek dileğiyle sizi uğurluyoruz! Ayrıca, bu keyifli yazısı ve büyük emek vererek çektiği görselleri için başarılı kuş gözlemcisi ve değerli dostumuz Emin Yoğurtcuoğlu’na da teşekkür etmeyi unutmuyoruz. 😊